تفاوت کابل افشان و خشک (مفتولی) | کدام برای سیم‌کشی بهتر است؟
در سیم‌کشی برق ساختمان، انتخاب بین کابل افشان و کابل خشک (مفتولی) یکی از مهم‌ترین تصمیم‌هایی است که روی ایمنی، طول عمر و کارایی شبکه برق تاثیر مستقیم دارد. بسیاری از برق‌کاران تازه‌کار یا حتی مصرف‌کنندگان عادی این سؤال را دارند که تفاوت این دو نوع سیم چیست و هر کدام در چه شرایطی استفاده می‌شود. در این مقاله از مجله تخصصی دیجی وُلت، یک بررسی کامل، ساده و کاربردی ارائه می‌دهیم تا بدانید سیم افشان چیست، سیم مفتولی چیست و چرا در برخی مکان‌ها استفاده از سیم افشان ممنوع است.
کابل افشان چیست؟
کابل افشان از چندین رشته نازک مسی تشکیل شده است که به‌صورت انعطاف‌پذیر کنار هم قرار گرفته‌اند. انعطاف بالا باعث می‌شود این کابل برای عبور از مسیرهای پیچ‌دار، داخل لوله برق، داکت و تابلو برق بسیار مناسب باشد. افشان بودن سیم‌ها یکی از دلایل محبوبیت آن در پروژه‌های ساختمانی است. بسیاری از افراد می‌پرسند: علت افشان بودن سیم‌های برق چیست؟ پاسخ ساده است: هر چه تعداد رشته‌ها بیشتر و نازک‌تر باشد، سیم نرم‌تر شده و در مسیرهای خم‌دار راحت‌تر حرکت می‌کند.
- انعطاف‌پذیری فوق‌العاده
- نصب آسان در مسیرهای پیچ‌دار
- ایمن برای تابلو برق و کلید–پریز
- مناسب برای جریان کم تا متوسط
سیم خشک یا مفتولی چیست؟
سیم مفتولی که با نام سیم خشک نیز شناخته می‌شود، از یک رشته مسی یکپارچه تشکیل شده و انعطاف بسیار کمی دارد. بسیاری از افراد برای شروع کار برق‌کاری می‌پرسند: سیم مفتولی چیست؟ سیم مفتولی سیمی است که یک رشته مسی یکنواخت دارد و به دلیل ساختار سخت خود، برای مسیرهای ثابت بهترین گزینه است.
این نوع سیم برای انتقال قدرت پایدار، تابلوهای صنعتی، سیستم ارتینگ و کابل‌کشی‌هایی که نیاز به حرکت ندارند استفاده می‌شود. یکی از مهم‌ترین مباحث فنی در مورد این سیم، جریان مجاز سیم مفتولی است. به دلیل مقاومت کمتر و سطح تماس یکنواخت، سیم مفتولی نسبت به سیم افشان تحمل جریان بیشتری دارد و در پروژه‌های صنعتی یا طولانی، گزینه‌ای مطمئن‌تر است.
- مقاومت کمتر و تلفات انرژی پایین
- تحمل جریان بیشتر نسبت به سیم افشان
- عمر بیشتر در مسیرهای ثابت
- اتصال محکم در ترمینال‌ها
تفاوت کابل افشان و مفتولی
| ویژگی | کابل افشان | کابل مفتولی |
| ساختار هادی | چند رشته مسی نازک | یک رشته مسی یکپارچه |
| انعطاف‌پذیری | زیاد | کم |
| تحمل جریان | کمتر | بیشتر |
| کاربردها | روشنایی، داکت، سیم‌کشی داخلی | مسیرهای ثابت، تابلو صنعتی |
چرا استفاده از سیم افشان در برق ساختمان ممنوع است؟
این جمله اغلب اشتباه برداشت می‌شود. استفاده از سیم افشان ممنوع نیست، بلکه در برخی بخش‌های برق‌کشی مانند مسیرهای طولانی، رایزرها، یا جایی که احتمال داغی وجود دارد، توصیه نمی‌شود. علت اصلی این محدودیت، مقاومت بیشتر و تلفات انرژی بالاتر در سیم افشان است.
در مقابل، سیم مفتولی در مسیرهای طولانی انتخاب مطمئن‌تری است؛ به همین دلیل در استانداردها و نقشه‌های مهندسی صنعتی، استفاده از سیم مفتولی بیشتر تأکید شده است.
در چه صورتی استفاده از سیم افشان مجاز است؟
طبق استانداردهای برق ساختمان، استفاده از سیم افشان در موارد زیر کاملاً مجاز و حتی توصیه‌شده است:
- داخل قوطی کلید و پریز
- داخل داکت‌ها و لوله های دیواری
- تابلوهای برق خانگی
- مسیرهای کوتاه و پرپیچ‌وخم
بنابراین، سیم افشان نه تنها ممنوع نیست بلکه در بخش‌هایی حتی بهترین گزینه است.
چرا در بعضی پروژه‌ها از سیم مفتولی استفاده می‌شود؟
دلیل استفاده از سیم مفتولی در سیم‌کشی ساختمان به چند عامل مهم برمی‌گردد:
- پایداری بیشتر در مسیرهای ثابت
- جریان‌دهی بالاتر
- نصب استانداردتر در جعبه فیوز
- مناسب برای مسیرهای طولانی
مهندسان در پروژه‌های صنعتی یا ساختمان‌های بزرگ معمولاً از کابل‌های مفتولی استفاده می‌کنند تا تلفات انرژی کمتر و ایمنی بیشتر باشد.
جدول کابل مفتولی (نکات مهم انتخاب)
در اغلب استانداردهای برق، جدول جریان مجاز و سطح مقطع سیم مفتولی تعیین شده است. هنگام انتخاب کابل باید به این سه عامل توجه کنید:
- طول مسیر
- میزان جریان مصرفی
- نوع کاربری (روشنایی، پریز، دستگاه برقی)
به‌عنوان مثال، سیم مفتولی ۲.۵ برای پریزهای عمومی مناسب است و سیم مفتولی ۱.۵ برای روشنایی استاندارد محسوب می‌شود.
سؤالات متداول (FAQ)
بله، در مسیرهای کوتاه و داکت داخلی بهترین گزینه است.
سیم مفتولی به دلیل مقاومت کمتر، جریان بیشتری نسبت به سیم افشان تحمل می‌کند.
خیر، استفاده از سیم افشان فقط در مسیرهای طولانی یا پرجریان توصیه نمی‌شود.
کابلی انعطاف‌پذیر با چند رشته مسی نازک که برای مسیرهای خم‌دار و سیم‌کشی داخلی استفاده می‌شود.
لینکهای مرتبط
خرید انواع سیم و کابل
خرید انوع سیم کابل نسوز
